DOMOWINA – Association of Lusatian Sorbs
DOMOWINA - Zwjazk Łužiskich Serbow z. t./Zwězk Łužyskich Serbow z. t.
David Statnik
Associations have a long tradition with the Sorbs/ Wends (Upper Sorbian: Serbja, Lower Sorbian: Serby). With the objective of improving the understanding amongst themselves as well as advocating their interests together, the Domowina was founded on 13 October 1912 in Hoyerswerda/Wojerecy as the “parent organisation of Lower Sorbian associations and societies”. It was banned by the National Socialists in 1937. On 10 Mai 1945, the Domowina resumed its activities in Crostwitz/Chrósćicy (Upper Lusatia). A regional association was provisionally created in 1946 in Werben/Wjerbno (Lower Lusatia).
As part of the institutional promotion of the Sorbian language and culture in the GDR, the Domowina was in a position to make a considerable proportion of the Sorbian folk aware of their national identity and to mobilise them for its preservation. As a recognised mass organisation, however, it subordinated its activities to the “socialist cause”, especially during the 1950s and 1960s. This, in turn, had a negative impact on the acceptance of the Domowina. In the course of the political transition, the Domowina restructured itself and revived itself in terms of content.
Today, it operates as the politically-independent and autonomous Association of Lusatian Sorbs, and serves as the parent organisation of Sorbian associations in Upper, Middle and Lower Lusatia. Its members are committed to culture, politics, education, language, science and economics – issues that represent the uniqueness of the Sorbian area of settlement in Saxony and Brandenburg. The Domowina represents the national interests of the Sorbian folk. Its estimated 7200 members are constituted in 5 regional associations with chapters and societies, as well as in 13 intrinsic associations. The federal executive board of the Domowina is elected democratically and represents all social classes and interest groups of the Sorbian/ Lower Sorbian people.
Domowina is a member of FUEN since 1990.
In Sorbian languages (upper and lower):
DOMOWINA – Zwjazk Łužiskich Serbow z. t. Towarstwa maja w Serbach dołhu tradiciju. Ze zaměrom, swoje mjezsobne dorozumjenje polěpšić a zaměry zhromadnje zastupować, załoži so dnja 13. oktobra 1912 we Wojerecach Domowina jako „třěšny zwjazk serbskich towarstwow a zwjazkow“. W lěće 1937 ju nacionalsocialisća zakazachu. Dnja 10. meje 1945 Domowina w Chrósćicach (Hornja Łužica) swoje dźěło zaso zahaji, w Delnjej Łužicy załoži so prěni raz 1946 we Wjerbnje Domowinska župa.
W zwisku z institucionelnym spěchowanjom serbskeje rěče a kultury w NDR poradźi so Domowinje, wjetšim dźělam serbskeje ludnosće swoju narodnu identitu wuwědomić a jich za jeje zachowanje mobilizować. Jako připóznata masowa organizacija je pak swoju dźěławosć wosebje w 1950tych a 1960tych lětach „socialistiskemu natwarej“ podrjadowała, štož je na druhim boku jeje akceptancu pomjeńšiło.
W zwisku z politiskim přewrótom je so wona wobsahowje a strukturelnje wobnowiła. Domowina skutkuje dźensa jako politisce njewotwisny a samostatny Zwjazk Łužiskich Serbow Hornjeje, srjedźneje a Delnjeje Łužicy. Jeje čłonojo angažuja so za kulturu, politiku, šulstwo, rěč, wědomosć a hospodarstwo – za temy, kotrež wučinjeja wosebitosć serbskeho sydlenskeho ruma w Sakskej a Braniborskej. Domowina zastupuje narodne zajimy serbskeho luda. Wona ma něhdźe 7.300 čłonow, kiž su organizowani w 5 župach z Domowinskimi skupinami a towarstwami kaž tež w 13 specifiskich nadregionalnych towarstwach. Zwjazkowe předsydstwo Domowiny so demokratisce woli a reprezentuje wšě woršty a zajimowe skupiny serbskeho luda.
DOMOWINA – Zwězk Łužyskich Serbow z. t. Towaristwa maju pla Serbow dłujku tradiciju. Ze zaměrom, dorozměśe mjazy sobu pólěpšyś a swóje zajmy zgromadnje zastupowaś, jo se 13. oktobra 1912 we Wórjejcach Domowina ako „kšywowy zwězk serbskich towaristwow a zjadnośeństwow” załožyła. W lěśe 1937 bu wót nacionalsocialistow zakazana. Dnja 10. maja 1945 jo Domowina w Chrósćicach (Górna Łužyca) zasej zachopiła źěłaś; w Dolnej Łužycy jo se 1946 we Wjerbnje k prědnemu razoju wutwórił regionalny zwězk.
We zwisku z institucionelnym spěchowanim serbskeje rěcy a kultury w DDR jo se Domowinje raźiło, wětšym źělam serbskeje ludnosći swóju narodnu identitu wuwědobniś a za jeje zachowanje mobilizěrowaś. Ako pśipóznata masowa organizacija pak jo swóju źěłabnosć wósebnje w 1950ych a 1960ych lětach pódrědowała „socialistiskej natwari”, což jo na drugem boce pómjeńšyło jeje akceptancu.
We zwisku z politiskeju změnu jo se strukturelnje a wopśimjeśowje wobnowiła. Źinsa statkujo Domowina ako politiski njewótwisny a samostatny Zwězk Łužyskich Serbow a ako kšywowy zwězk serbskich towaristwow Górneje, srjejźneje a Dolneje Łužyce. Jeje cłonki se angažěruju za kulturu, politiku, šulu, rěc, wědomnosć a góspodarstwo – za temy, kótarež wugótuju wósebnosć serbskego sedleńskego ruma w Sakskej a Bramborskej. Domowina zastupujo narodne zajmy serbskego luda. Jeje něźi 7.300 cłonkow su w 5 župach z wejsnymi/městnymi kupkami a towaristwami ako teke w 13 specifiskich towaristwach organizěrowane. Zwězkowe pśedsedarstwo Domowiny se demokratiski wuzwólujo a reprezentěrujo wšykne warsty a zajmowe kupki serbskego luda.
